AGRESSIE, WOEDE EN WRAAK
De psyche weet dat er zich emoties in het onbewuste bevingen (vooral woede) die onacceptabel zijn. Onze psyche is ongerust over die woede en over eventuele andere emoties en creëert een beschermingsmechanisme om ervoor te zorgen dat wat onbewust is, ook onbewust blijft. Agressieve emoties werden meestal onderdrukt, alleen al maar om bijvoorbeeld niet nog meer klappen te krijgen (als er sprake is geweest van mishandeling). De onderdrukte agressie is wel vaak aanwezig gebleven en is een obstakel voor verwerkingsprocessen, zeker als we gaan boksen. Voor de psyche is het in het bewustzijn komen van verdrongen emoties een gevaarlijke situatie. De emoties passen bv. niet bij het zelfbeeld, zijn verboden in de cultuur of in het familiesysteem, onacceptabel binnen religie, ... en/of misschien heb je slechte ervaringen gehad door emoties te uiten. Bij het toelaten van agressie kan het gebeuren dat er agressieve fantasieën naar boven komen over wat de cliënt de dader zou kunnen aandoen. Als begeleider kom je vervolgens in een gevaarlijke positie terecht.
Soms is er ongegronde angst voor de verdrongen emoties; angst overspoeld te geraken, uit balans te geraken, de controle te verliezen, iets vreselijks te zullen doen, alles stuk te maken, door de mand te vallen, voor gek te staan, ...
Er zijn verschillende bronnen van boosheid. Ze ontstaan vanuit onze aanleg (vanuit persoonlijkheidskenmerken zoals perfectionisme of goed willen doen, ...), ons levenspad (druk vanuit de vroege kinder- en jeugdtijd) en naar aanleiding van huidige situaties (werk, familiekwesties, ziekte, zorgen, ...).
Hoe omgaan met de kwade mens in ons?
Ingehouden woede, geuite woede en onderdrukte woede zijn verschillende dingen. Er is een groot verschil tussen bewuste boosheid (boosheid die je ervaart, opmerkt en beseft) en onbewuste boosheid (het woedereservoir waar alle woede uit je hele leven ligt opgeslagen en dat buiten je bewustzijn ligt).
Woede en wraak staan ook centraal in de reactie op onverwerkte gebeurtenissen en eveneens zijn dit belangrijke belemmerende emoties. Veerbeek (2012) heeft een protocol ontwikkeld om woede- en wraakemoties te behandelen. Dit protocol is een belangrijke eerste stap om al dan niet boksend te werken rond boosheid versus woede.
We gaan ook aan de slag met de zeven levels van agressie.
"Agressief spel is de onmacht van de ander"
